Pointlogic en FME.
Zicht op collectieve consequenties.
Imagine geeft op basis van grote hoeveelheden data inzicht in de financiële impact van beleidsbeslissingen. Wat heeft impact en op welke manier?” Adviseur Johan van Dam is cijferverantwoordelijke binnen het cao-team van FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Voor de Metalektro bereidt hij met zijn collega’s periodiek de cao-onderhandelingen voor. Daarbovenop kwam in 2023 het pensioenakkoord voor die omvangrijke sector. “We creëren voor onze leden een betrouwbaar beeld van de financiële uitwerking die onze voorstellen hebben voor hun financiële toekomst.”
Als enige onderhandelingspartner aan de werkgeverskant onderhandelt FME met de bonden. “Voor de 800 lidbedrijven in de Metalektro, die samen 165.000 personeelsleden tellen, staat er veel op het spel. Onze sector kent krappe marges. Alleen al daarom is het noodzakelijk om de kosten van arbeidsvoorwaarden zorgvuldig te calculeren. Het pensioenakkoord gaat uit van de bestaande arbeidsvoorwaarden, maar de totale loonsom verandert wel. We onderhandelen op details, die we finetunen richting het gezamenlijk belang. Imagine voorspelt daarbij voor ons de toekomstige kosten van onze eigen voorstellen.”
“Imagine is de enige tool waarmee je niet alleen op individueel, maar ook op collectief niveau berekeningen kunt maken, op basis van grote hoeveelheden data. Zo krijgen we inzicht in de sectorale kosten van een mogelijke verandering.”
Collectieve consequenties doorrekenen.
“Imagine is de enige tool waarmee je niet alleen op individueel, maar ook op collectief niveau berekeningen kunt maken, op basis van grote hoeveelheden data. Zo krijgen we inzicht in de sectorale kosten van een mogelijke verandering. We kijken aan de onderhandelingstafel ook naar de consequenties voor de Nederlandse werkgelegenheid. Met de sociale partners praat je over de bedoeling, waarom werken we met elkaar?”
In het te sluiten pensioenakkoord is met name de pensioenafdracht over de ploegendiensttoeslag een flinke puzzel. “De vakbonden willen vanzelfsprekend dat die toeslag onderdeel is van het pensioengevend loon. Een deel van de werkgevers heeft dit inmiddels geregeld. Voor de resterende werkgevers echter, verschilt de impact onderling aanzienlijk. We proberen de gevolgen voor de leden beheersbaar en rechtvaardig te krijgen. Dat laatste betekent dat niet de een met een aanzienlijke kostenophoping geconfronteerd wordt, terwijl de ander nauwelijks hogere kosten ervaart.”
Gevoel bij data.
“Imagine helpt je om gevoel te krijgen bij data, om de mechanismen te leren kennen. Ik laat bijvoorbeeld een bandbreedte van de impact zien en toon welke invloed de verschillende variabelen hebben. Imagine begrijp ik goed, ik weet hoe het databestand is opgebouwd. Daardoor ben ik voorbereid op drie slagen dieper dan ik presenteer. Lidbedrijven die diep doorvragen kan ik alsnog de achtergronden tonen.”
Zo’n massa aan data is waardevol, maar Van Dam waarschuwt voor de beperkingen. “Data is geen waarheid, maar geeft een registratie weer, zoals die uit de salarisadministratie van onze leden komt. Niet van alle leden hebben we data en niet alle data is potentieel accuraat. Soms zijn er bijvoorbeeld velden leeg, in ieder stukje data zit een foutkans. Aan individuele leden stellen we daarom aanvullende vragen. Maar met een goed begrip van die ingevoerde gegevens en kennis van de beperkingen, kunnen de lidbedrijven goed geïnformeerd besluiten nemen.”
Johan van Dam, Senior Adviseur
“De leden voelen zich echt goed geïnformeerd en voor het bestuur is de besluitvorming ook heel duidelijk. Imagine is daarom een onmisbaar onderdeel van de voorbereiding op onderhandelingen.”
Aan de onderhandelingstafel.
De leden bepalen uiteindelijk welke voorstellen FME aan de bonden voorlegt. “Van het verenigingsbestuur krijgt ons team het mandaat om een onderhandelingsstrategie uit te zetten. Eerst halen we met een enquêtetool kwalitatieve input op bij de leden, voor de onderhandelingsinzet. Daar bedenken we verschillende mogelijke beleidsregels mee. Met Imagine rekenen we vervolgens de financiële effecten van de verschillende beleidsregels in scenario’s door. Zo nemen we de leden accuraat mee in het onderhandelingsproces.”
“In het bestuur zit een vertegenwoordiging van eindverantwoordelijken, van zowel de bekende grote bedrijven als de kleinere leden. Zij zijn de kartrekkers, ze moeten in control zijn ten aanzien van alles wat er aan zo’n onderhandelingstafel gebeurt. Daarom brengen we ze goed op de hoogte van de gevoeligheden bij de leden en de financiële consequenties, die niet voor alle bedrijven gelijk zijn.”
Samen aan de knoppen.
Hoe werkt Van Dam met de tool? “Ik heb trainingen gehad, zodat ik zelf aan de knoppen kan. Maar onderhandelen over een collectief onderwerp gebeurt eens in de twee jaar, en zo’n programmeertaal blijf je alleen machtig als je die regelmatig gebruikt. Daarom werk ik liever samen met de consultant van Pointlogic. Met haar kan ik sparren, we hebben aan een paar woorden genoeg. Over de inrichting denken we samen na en ze kent ons model inmiddels goed.”
De samenwerking verloopt gesmeerd. “Ons arbeidsvoorwaardenmodel staat altijd al klaar en Pointlogic houdt het loonmodel van de Nederlandse overheid ook continu actueel. Het is heel makkelijk om in aanvulling daarop een scenario te draaien, of in afwijking erop. Soms is een nieuw datamodel nodig. Dan zorg ik dat mijn collega’s de gegevens op tijd aanleveren en op de juiste manier. We kijken hoe Pointlogic de vraag heeft ingeprogrammeerd en draaien de scenario’s. Afhankelijk van hoe de discussie met de leden loopt, passen we het nog wat aan. Zo’n project duurt zelden langer dan een week of drie.”
Gevraagd naar de behaalde resultaten, wijst Van Dam op de goede relatie tussen leden en bestuur. “De leden voelen zich echt goed geïnformeerd en voor het bestuur is de besluitvorming ook heel duidelijk. Imagine is daarom een onmisbaar onderdeel van de voorbereiding op onderhandelingen.”